Zodra het donker wordt gaan door de hele stad of het dorp de lichten aan. Niet alleen de straatverlichting, maar ook de mensen thuis verlichten hun huis en tuin. Dat is niet zo gek, want verlichting geeft de meeste mensen niet alleen het gevoel van veiligheid, het maakt de donkere avonden ook een stuk gezelliger. Hoewel buitenverlichting voor ons als mens heel prettig is, is het voor dieren en planten niet zo fijn. Dit komt door lichtvervuiling, het overmatig gebruik van kunstlicht dat de natuur in de war brengt. Wil je de planten en dieren een handje helpen deze donkere dagen? Lees dan verder en ontdek hoe je lichtvervuiling in je eigen tuin kunt verminderen.
Wat is lichtvervuiling?
Dat het gedurende de dag licht is en donker gedurende de nacht is erg belangrijk voor dieren. Wanneer de duisternis gedurende de nacht op grote mate wordt verlicht door kunstmatig licht is er sprake van lichtvervuiling. Kunstmatige vormen van licht zijn bijvoorbeeld de lampen op straat en in/rondom gebouwen, maar ook de buitenverlichting die men in de voor- of achtertuin neerzet.
Wist je dat Nederland één van de meest lichtvervuilende landen van Europa is? Dit komt niet alleen doordat we veel verlichte groeikassen hebben voor de tuinbouw, maar ook omdat Nederland erg dichtbevolkt is. Wanneer veel huishoudens buitenverlichting gebruiken heeft het dus een groter effect, omdat we relatief dichter bij elkaar wonen dan huishoudens in andere landen.
De meeste mensen voelen zich prettig wanneer ze niet volledig in het donker naar huis hoeven te fietsen, of bijvoorbeeld door de tuin hoeven te lopen. Waarom (overmatig) lichtgebruik slecht is voor de natuur? Dat komt omdat het bioritme van dieren en planten bij extra licht gedurende de nacht uit balans wordt gebracht. Een donkere nacht lijkt opeens op een ochtend, en hier raakt de natuur door van slag. Niet alleen het dag- en nachtritme van dieren wordt door kunstlicht beïnvloedt, maar ook op het broedgedrag en richtingsgevoel. Zo eet en paart de nachtvlinder minder wanneer er licht is. Ook worden nachtvlinders aangetrokken door het kunstlicht, waardoor ze een makkelijkere prooi vormen voor andere dieren. Dat is niet best, want het aantal nachtvlinders in Nederland gaat hard achteruit. Het gebruik van kunstlicht is dus niet goed voor onze planten en dieren.
In de koude wintermaanden worden de straten en tuinen niet alleen verlicht met normale buitenverlichting, maar ook met mooie kerstverlichting. Ben je benieuwd wat het effect van kerstverlichting is op lichtvervuiling en tips hoe je met kerst de dieren in je tuin kunt helpen? Lees dan dit artikel.
5 tips voor minder lichtvervuiling in jouw tuin
Het is begrijpelijk dat je niet de hele winter naar een donkere tuin wil kijken, of dat je het toch prettig vindt dat er verlichting is wanneer je ’s avonds door de tuin heen moet. Je hoeft dan ook niet alle lampen weg te halen! Lees de onderstaande tips om te kijken hoe je de planten en dieren kunt helpen, door de lichtvervuiling in je tuin te verminderen:
Tip 1: Beperk het gebruik van licht
Probeer het onnodig gebruik van buitenverlichting te voorkomen. Zet bijvoorbeeld alleen de verlichting aan wanneer je in de tuin bent of bezoek verwacht.
Het beperken van je tuinverlichting is niet alleen goed voor de dieren in en rondom je tuin, je bespaart ook op je energierekening. Het verminderen van lichtvervuiling is dus niet alleen een ‘groene’ keuze voor het klimaat, maar het is ook nog eens voordelig voor je portemonnee!
Tip 2: Gebruik lampen die werken op bewegingssensoren
De sensoren voorkomen ook onnodig gebruik van je buitenverlichting. Wanneer je in de buurt loopt van de lampen in het donker springen ze vanzelf aan. Zo hoef jij niet in het donker door de tuin, maar hebben de dieren de rest van de avond rust.
Tip 3: Richt buitenlampen naar beneden
Door lampen niet naar boven te richten verminder je de overlast voor dieren die boven de lamp vliegen, zoals vogels en (nacht)vlinders. De diertjes die over de grond heen kruipen hebben er alleen wat minder voordeel aan.
Tip 4: Creëer een donkere hoek in je tuin
Zorg ervoor dat je enkele donkere, niet verlichte, hoeken creëert in je tuin waar dieren ongestoord de nacht door kunnen komen. Dit kun je bijvoorbeeld doen door het planten van bomen en struiken die het licht tegenhouden of door het gebruik van schaduwdoeken.
Tip 5: Gebruik kleurloze of rode lampen
Kleurloze of rode lampen geven minder licht af naar de lucht dan witte of blauwe lampen. Verder helpen deze lampen niet alleen om de nachtrust van dieren, maar ook van mensen te behouden, omdat ze minder invloed hebben op het natuurlijke ritme van het lichaam.
Er zijn dus genoeg manieren om de planten en dieren te helpen, terwijl je zelf nog gebruik kunt maken van buitenverlichting – wanneer je het nodig hebt. Wil je meer lezen over hoe je dieren in je tuin een handje kunt helpen deze winter? Lees dan dit artikel.
