Onze grote groene vrienden verdienen absoluut een plekje in de spotlight! Daarom is de maand november omgetoverd tot Treevember. Het is dé maand waarin we veel aandacht besteden aan bomen en voedselbossen. Een voedselbos is namelijk ideaal voor bestuivende insecten, zoals de bij, kever en vlinder. Het laat ons zien hoe voedselproductie en biodiversiteit samen kunnen gaan. Tijdens Treevember worden volop bomen geplant in allerlei voedselbossen in Nederland en België!
Wat is een voedselbos?
Een voedselbos is een weelderige mix van planten en bomen die zichzelf voeden en beschermen. Voedselbossen zijn ontworpen om duurzaam voedsel te verbouwen voor de mens. Een voedselbos is een echte probleemoplosser; bodemdegradatie en verlies van biodiversiteit worden hiermee tegengegaan. Ze bieden een gezonde habitat voor planten, insecten, vogels en meer. Ze dragen bij aan lokaal en duurzaam voedsel. Een voedselbos bestaat uit ongeveer drie tot vijf lagen, zoals:
- Hoge bomen
- Lagere bomen
- Struiken
- Vaste kruiden
- Bodembedekkers
- Ondergrondse gewassen
Mini voedselbos aanleggen in eigen tuin
Gelukkig heb je geen enorme tuin nodig om een mini voedselbos aan te leggen. Misschien is jouw tuin te klein voor een hoge boom. Dat is helemaal niet erg! Hoe kleiner je tuin, hoe minder lagen je meestal aanplant. Neem hierbij een natuurlijk bos als voorbeeld en gebruik alleen de eetbare of meest nuttige planten.
De voordelen van een voedselbos
Eén van de grote voordelen van een voedselbos is dat eetbare vaste planten en struiken vaak tevreden zijn met minder zon. Ze leveren dan alsnog een goede oogst op. Ideaal voor een tuin die omringd is door muren en schuttingen.
Het meeste werk is oogsten. Ook een groot voordeel, want je hebt altijd wat te oogsten! Dankzij de diversiteit aan planten, kunnen de schommelingen in het weer goed opgevangen worden. Het ene plantje houdt van een warme, droge zomer en het andere van een natte, koelere. Bovendien zorgt een grote diversiteit aan planten ervoor dat er ieder seizoen wel iets rijp is.
In een voedselbos staan bijna alleen maar vaste planten, dus het is niet nodig om jaarlijks te zaaien. Na een tijdje moet je af en toe snoeien, dat is alles. Dit snoeiafval verzamel je op een composthoop. Dit kan later verwerkt worden als voeding voor de bodem.
Het is belangrijk voor een voedselbos dat de bodem bedekt is met natuurlijk materiaal. Na een tijdje zorgen de bodembedekkers voor een mooie dichte laag. Heb je je voedselbos net aangeplant? Dan is het verstandig te mulchen. De mulchlaag biedt bescherming, houdt vocht vast én voorkomt onkruid.
Ziektes en plagen breiden zich maar zelden uit in een voedselbos. Dat is enerzijds dankzij de nuttige insecten die afkomen op de kruiden die geplant zijn. Die insecten houden de schadelijke bacteriën in bedwang. Anderzijds zorgt de grote diversiteit aan bomen en planten ervoor dat ziektes en plagen minder snel verspreid worden.
Aan de slag met je eigen voedselbos!
Ben jij van plan een voedselbos aan te planten in je tuin? Wij helpen je graag op weg. Hieronder staan voorbeelden van planten of bomen die je per laag kunt planten.
Laag 1: hoge bomen
Als je tuin het toelaat, is het verstandig om eerst een geschikte boom uit te zoeken voor deze laag. Houd rekening met de hoogte, maar ook met de omvang van de stam. Kies voor bijvoorbeeld een fruit- of notenboom, zoals een walnoot. Houd rekening met een hoogte van ongeveer 7 tot 9 meter.
Laag 2: lagere bomen
Als je een kleinere tuin hebt, kun je prima met deze laag beginnen. Kies ook hier voor een fruit- of notenboom, maar dan voor een laagstam of halfstam. Ga uit van 2 tot 5 meter hoogte. Voorbeelden hiervan zijn een hazelaar of vlierbes.
Laag 3: struiken
Berry nice! Voor de struiklaag heb je keuze uit veel bessensoorten. Denk aan frambozen, bramen zonder doorns, aalbessen, zwarte bessen en kruisbessen.
Laag 4: vaste kruiden
Hier kun je van alles kwijt. Bieslook, dropplant, dragon, venkel, citroenmelisse, munt, bergamot, peterselie, rozemarijn… noem maar op!
Laag 5: bodembedekkers
Dat wordt een smakelijke bodem! Kies voor aardbeien, daslook of kruiptijm.
Laag 6: ondergrondse gewassen
Eetbare knollen zijn onmisbaar in je voedselbos! Kies voor wortels, aardperen of mierikswortel.