Water wordt wereldwijd een steeds belangrijker thema. Ook in ons eigen kikkerlandje ontkomen we niet aan het gesprek rondom water. Dreigt er een drinkwatertekort? Wat doet aanhoudende droogte met de natuur? Moeten we bang zijn voor wateroverlast en overstromingen? We nemen je mee in het thema water en onderzoeken wat jij zelf kunt doen!
Klimaatverandering en extreem weer
De afgelopen acht jaren (2015-2022) zijn de warmste jaren ooit gemeten. Naar verwachting krijgen we ook deze zomer te maken met extreme droogte en een stevig neerslagtekort. Klimaatverandering zorgt er in ons land voor dat extreme weersomstandigheden steeds vaker voorkomen: droge, hete zomers en wateroverlast in het najaar.
De verstening van onze leefomgeving zorgt ervoor dat we de gevolgen van klimaatverandering steeds sterker voelen. We hebben meer last van hittestress, we zien een schokkende afname van de biodiversiteit en ons kostbare regenwater verdwijnt het riool in. De riolering kan die grote hoeveelheden niet verwerken en dit leidt tot wateroverlast. De komende jaren zullen we ons steeds meer moeten gaan aanpassen aan de gevolgen van het veranderende klimaat. Dit geldt natuurlijk niet alleen voor jou als individu, maar ook voor bestuurders, waterschappen, landbouw en industrie.
Waterbesparing bij droogte en neerslagtekort
Bij periodes van aanhoudende droogte, hoor je vaak al snel geluiden over waterbesparing: korter douchen, de tuin niet sproeien en de auto niet wassen. In Nederland doen wij bijna alles met drinkwater. Wanneer er langere tijd geen neerslag valt én de temperaturen hoog zijn, kan er een tekort aan zoetwater ontstaan. Als er een watertekort dreigt grijpt de overheid in. Zij kijken dan hoe ze het water het beste kunnen verdelen over de partijen die het nodig hebben.
Een tekort aan zoetwater heeft niet alleen gevolgen voor het beschikbare drinkwater, maar ook voor de veiligheid van onze dijken, landbouw, industrie, scheepvaart en planten en dieren. Sinds de droge zomers van 2018 en 2019, zet de overheid extra in op droogtemaatregelen. Denk aan de opslag van water tijdens natte periodes, minder afvoer van regenwater via het riool en het monitoren van verdamping.
Ook wordt van burgers soms gevraagd het waterverbruik te beperken. Zet dit echt zoden aan de dijk of is het een druppel op een gloeiende plaat? Dit zijn de meest effectieve tips om zelf water te besparen:
- Je kent ‘m vast al: douche zo kort mogelijk! Gebruik eventueel een zandloper of een timer om de tijd in de gaten te houden.
- Koop een waterbesparende douchekop. Voor een paar euro heb je er al een en je bespaart er tot zo’n 50% water mee tijdens een douchebeurt. Scheelt ook weer in de portemonnee!
- Draai alleen wasjes met een volle machine. Zo hoef je minder vaak te wassen.
- Laat je de kraan altijd eerst even lopen als je warm of juist koud water nodig hebt? Vang dit dan op en gebruik het om je planten water te geven.
- Eet minder vaak vlees. Je zou het misschien niet meteen zeggen, maar voor de productie van vlees is ontzettend veel water nodig. Voor een kilo rundvlees wordt wel 15.500 liter water verbruikt.
- Gebruik regenwater voor toiletspoeling/wasmachine. Regenwater bevat geen kalk, is beter voor je huishoudelijk apparaten en je hebt minder zeep nodig.
Ook in jouw tuin kan je flink wat water besparen:
- Geef nooit water op het heetst van de dag. Je kan het beste water geven in de vroege ochtend. Zo kan het water de grond intrekken en verdampt het niet meteen.
- Laat je planten wennen aan minder water! Planten die te vaak water krijgen, wortelen minder diep en kunnen zo minder goed water uit de bodem opnemen.
- Plaats in een regenton. Zo kan je in natte periodes regenwater opvangen, waarmee je in droge periodes je tuin kan bewateren. Pluspunt, zo komt het regenwater in de bodem terecht, in plaats van rechtstreeks in het riool. Regenwater is ook beter voor je binnen planten, omdat het geen kalk bevat. Tip: check of jouw gemeente subsidie biedt voor een regenton!
- Maak gebruik van bodembedekkers en mulch in je tuin. Zo houdt de bodem meer vocht vast en droogt deze minder snel uit.
Wil je meer weten over het effect van waterbesparing op jouw portemonnee? Lees ons artikel over duurzaam watergebruik.
Waterberging & overlast beperken
Door klimaatverandering krijgen we in Nederland steeds vaker last van piekbuien. De zomers worden droger en de neerslag die valt, valt tijdens intense buien. Deze kunnen in korte tijd voor overlast zorgen. Na periodes van droogte, dringt water veel moeizamer door in de bodem en stroomt dus sneller af naar het riool.
Om overlast te voorkomen, moeten we de waterbergingscapaciteit vergroten. Dit kan door water tijdelijk vast te houden, zonder dat we daar hinder van ondervinden. In jouw eigen tuin kan je ook de waterbergingscapaciteit verbeteren. Wij zetten een aantal methoden op een rijtje:
- Eerder noemden we al het plaatsen van een regenton. Wil jij nog meer water opvangen? Kijk dan eens naar een regenwaterschutting of zelfs een ondergrondse hemelwatertank met dompelpomp.
- Heb je een ruime tuin? Leg een wadi of een regenwatervijver aan. Wil je weten hoe je dat zelf kan doen? Lees het in dit artikel.
- Plaats infiltratiekratten. Dit is een systeem dat er voor zorgt dat regenwater langzaam in de bodem wegzakt, zodat het grondwater kan aanvullen. Dit voorkomt ook dat regenwater via het rioolstelsel wordt afgevoerd.
- Geen plek voor een regenton? Je kan toch je regenpijp afkoppelen, zodat het regenwater je tuin inloopt en langzaam de bodem in kan zakken. Je kan eventueel een gootje aanleggen om het water over je tuin te verdelen.
- Geef jouw schuurtje of uitbouw een groen dak! In plaats van dat het water via de dakgoot en de regenpijp het riool inloopt, nemen de plantjes van je groene dak het op. Deze maatregel helpt niet alleen met wateroverlast, maar vermindert ook warmteoverlast.
- Heb jij tegels op de oprit? Verdiep je eens in waterdoorlatende verharding of grind. Zo kan regenwater toch de bodem intrekken en spoelt het niet af naar de riolering. Tegels eruit en groen erin, is altijd de beste oplossing! Meer weten? Bekijk onze vergroener!
- Kies voor een mulchlaag of bodembedekkers in je tuin. Hoe meer organisch materiaal er in de bodem zit, hoe beter deze vocht vasthoudt. Extra voordeel: zo hoef je ook minder vaak te sproeien! Meer weten? Check ons artikel: Mulchen doe je zo!
Aan de slag!
Zoals je ziet zijn er tal van manieren om water te besparen en de waterberging van je tuin te verbeteren. Met steeds meer droge zomers en extreem weer in het vooruitzicht, is dit zeker de moeite waard. Niet alleen voor jou, maar ook voor een groene en gezonde leefomgeving! Met relatief kleine en goedkope ingrepen, zoals het afkoppelen van je regenpijp of een waterbesparende douchekop, kan je al een verschil maken. Aan de slag!
Wil jij weten wat je nog meer kan doen om een positieve bijdrage te leveren aan het klimaat en de biodiversiteit? Check jouw groenscore en krijg tips op maat!
